Owsik ludzki budowa
Owsiki (Oxyuridae), niewielkie obleńce z rodziny zaliczanej do gromady nicieni (Nematoda), pasożyty przewodu pokarmowego zwierząt i ludzi. Nazwa pochodzi od kształtu ciała samicy przypominającego ziarnko owsa.
Enterobius vermicularis (syn. Oxyuris vermicularis). Owsik podobnie jak wiele innych nicieni będących pasożytami człowieka jest prawdziwym kosmopolitą. Jest to mały biały robak parę mm długi (samiec 2-5 mm, samica 9-12 mm), który żyje w ostatniej części jelita cienkiego, w jelicie ślepym, wyrostku robaczkowym a także chociaż rzadziej w jelicie grubym.
Owsik ludzki cechy budowy ciała
Przednia część ciała jest nieco zgrubiała. Otwór ustny otoczony trzema wciągalnymi wargami znajduje się na przodzie wydłużonego ciała, odbyt uchodzi blisko tylnego końca. U samca tylny koniec ciała jest charakterystycznie zgięty. Otwór płciowy samicy mieści się w części przedniej zwierzęcia w odległości mniej więcej 1/3 długości całego ciała. Owsik odżywia się krwią żywiciela.
Objawy owsików
- świąd, zaburzający nocny spoczynek,
- biegunki i wymioty.
- bladość,
- brak apetytu,
- spadek wagi ciała.
Kuracja trwa dość długo i musi być przeprowadzana niezwykle dokładnie. Z chwilą jednak pozbycia się tych pasożytów pacjent szybko wraca do pełnych sił.
Objawy zakażenia owsikami są słabo wyraźne i ograniczają się do świądu w okolicy odbytu (samica owsika składa jaja w fałdach odbytu, co może być powodem niepokoju nocnego, nerwowości).
Rozpoznanie ustala się albo przez bezpośrednie oglądanie u dziecka w nocy otworu kiszki stolcowej (drobne, ruchliwe, nitkowate pasożyty), albo przez stwierdzenie jaj owsików w materiale pobranym z błony śluzowej koło otworu odbytnicy lub zza paznokci. W kale rzadko można znaleźć jaja owsików.
Obowiązuje jednak dodatkowo częsta zmiana pościeli i bielizny, skrupulatna czystość odbytu, czystość paznokci. Leczeniem należy objąć wszystkich członków rodziny jednocześnie, gdyż najczęściej wszyscy są zakażeni owsikami. Wobec możliwości nadkażania przez jaja owsików, znajdujące się w pyle, kurzu, pościeli — opanowanie zakażenia jest trudne. Kurację nieraz należy powtarzać.
Cykl rozwojowy owsika
Samce Enterobius vermicularis po zapłodnieniu samic giną wkrótce, natomiast samice zawierające liczne zapłodnione jaja wędrują w dół aż w pobliże otworu odchodowego. Rzadko tylko następuje składanie jaj w jelicie, zazwyczaj w czasie spoczynku nocnego żywiciela samice wywędrowują z odbytu na zewnątrz i pełzają w jego pobliżu. Przy podsychaniu ciało samic pęka i w ten sposób uwalniają się jaja zawierające zarodek podobny z kształtu do maleńkiej kijanki. W ciągu krótkiego czasu (12-24 g.) wykształcają się w jajach małe larwy, które w tym stanie mogą przetrwać czas bardzo długi, nawet wiele miesięcy.
Owsik ludzki i jego jaja
Jaja z dojrzałymi do zakażenia larwami Enterobius vermicularis są źródłem zakażenia. Muchy mogą je łatwo przenieść na pokarmy spożywane przez człowieka poza tym jaja mogą znajdować się w pościeli skąd przez palce mogą byś przeniesione do przewodu pokarmowego. Z chwilą zakażenia infekcja może trwać długie lata dzięki temu, że później zakaża się człowiek sam, przenosząc jaja znajdujące się w pobliżu odbytu. Mówimy w tym wypadku o samozakażeniu. Dzieje się to tym łatwiej, ponieważ samice pełzające w okolicy odbytu wywołują uczucie nieznośnego świądu. Dziecko drapiąc się przenosi jaja przylepiające się do palców do jamy ustnej. Jaja Enterobius vermicularis znajdują się na bieliźnie, ubraniu, ręcznikach, gąbkach tak, że łatwo cała rodzina zostaje zakażona. 0 ile jaja zawierają odpowiednio wykształcone larwy i dostaną się do przewodu pokarmowego, osłonka ich ulega rozpuszczeniu w dwunastnicy a robaki wędrują głównie do jelita ślepego. Przekonano się, że prócz tego sposobu zakażenia może istnieć jeszcze i drugi. W tym wypadku dojrzałe samice wędrują nie w stronę odbytu, lecz ku górze, do jelita cienkiego gdzie składają jaja, w których dojrzewają larwy i opuszczając osłonki jajowe wędrują do jelita ślepego, gdzie ostatecznie dojrzewają. Rzeczywiście i ten sposób zakażenia jest możliwy na to wskazuje doświadczalne zakażenie przez wprowadzenie wysokimi lewatywami jaj owsika do jelita.
Cykl rozwojowy owsika (Enterobius vermicularis)
