Lamblioza
Lambliozę wywołuje wiciowiec — wielkouściec jelitowy. Wyróżnia się 2 postacie lamblii: postać wegetatywną i postać otorbioną (cysta). Forma otorbiona jest postacią zakażającą.
Człowiek zakaża się lambliami przez kontakt z ludźmi chorymi lub nosicielami, w których kale obecne są cysty tych pasożytów. Źródłem zakażenia może być również woda oraz produkty spożywcze zanieczyszczone cystami lamblii. Człowiek jest jedynym gospodarzem tego pasożyta. Zakażeniu ulegają najczęściej dzieci.
Cysty połknięte usadawiają się w dwunastnicy, gdzie przechodzą w postać wegetatywną i za pomocą tarczkowatej ssawki przytwierdzają się do ściany dwunastnicy. Często jednak nie dają one objawów klinicznych i ich obecność w dwunastnicy jest wykrywana jedynie przypadkowo.
Najczęstszym wiciowcem z przewodu pokarmowego człowieka jest Giardia intestinalis. Gatunek ten żyje w dwunastnicy i w innych częściach jelita cienkiego. W kale żywiciela spotyka się cysty, w płynnych natomiast odchodach oprócz cyst występują też trofozoity. Najczęściej zauważymy tego wiciowca badając mikroskopowo treść uzyskaną przy sondowaniu dwunastnicy. Czasami pierwotniaki występują w olbrzymich ilościach przyczepione do błony śluzowej i wskutek tego,być może, mogą powodować zaburzenia w prawidłowej czynności tej części jelita. Nie ma jednak przekonywujących dowodów co do niszczenia przez nie nabłonka jelitowego. Najprawdopodobniej Giaroia nie osiedla się na stałe w woreczku żółciowym, chociaż niektórzy z autorów nie wykluczają tej możliwości., Giardia intestinalis a posiada kształt groszkowaty, przy czym jedna strona zwana brzuszną jest płaska lub nieco wklęsła i na niej znajduje się jakby rodzaj przyssawki, którą pasożyt przyczepia się do komórek jelita. Giardia intestinalis a posiada poza tym dwa jądra i osiem witek, z których dwie pary sterczą na boki, jedna para znajduje się na stronie brzusznej a jedna para wychodzi na tylnym końcu ciała na zewnątrz Giardia intestinalis przyjmuje pokarm rozpuszczony głównie w postaci cukrów, czyli węglowodanów. Szczególnie często spotykamy zwierzęta te u dzieci, których pokarm obfituje w węglowodany. Bardzo silnie rozwijają się one przy zaburzeniach trawiennych. Cysty są kształtu owalnego o cienkiej ścianie i zawierają w plazmie jądra, witki i aksostyle. Młode cysty są dwu-, a dojrzałe czterojądrowe.
Wszystkie dotychczas opisane gatunki wiciowców zamieszkujące przewód pokarmowy człowieka należy uważać raczej za komensale żyjące w świetle jelita i nie wnikające w głąb tkanek żywiciela. Gatunki te spotykamy w świeżych odchodach w postaci bądź to trofozoitów, bądź też cyst, zależnie od tego czy mam do czynienia z kałem płynnymi czy też uformowanym. W starszym natomiast kale widzimy często i inne jeszcze gatunki i to zarówno pełzaków, wiciowców jak i orzęsków, które jednak nie są komensalami człowieka. Niektóre z nich dostały się do kału z wody i otoczenia i przystosowane do życia w środowisku bogatym w rozkładające się substancje organiczne znajdują w odchodach dobre warunki rozwoju. Poza tym wiele wolnożyjących gatunków pierwotniaków może przejść w postaci cyst przez przewód pokarmowy człowieka i znaleźć się w odchodach, w których dopiero następuje ekscystacja. Z tego też względu należy badać świeże odchody, aby mieć pewność, że znalezione gatunki nie są formami wolnożyjącymi.
Badanie kału na pierwotniaki
